Demansın belirti ve semptomları

Unutkanlığın yaşı yoktur. Hepimiz zaman zaman bir şeyleri kaybederiz veya yanlışlıkla yanlış kelimeyi söyleriz. Ancak siz veya değer verdiğiniz biri bir şeyleri daha sık unutuyor veya sizi endişelendiren başka belirtiler gösteriyorsa, merak etmeniz doğaldır: Bu sadece yaşlanma sürecinin bir parçası mı? Yoksa demansın başlangıcı mı?

Burada demansın en yaygın semptomlarını öğreneceksiniz. Ayrıca kimin en çok risk altında olduğu, farklı bunama türleri ve nasıl teşhis edildiği hakkında da konuşacağız. Son olarak, siz veya sevdiğiniz kişi bunama belirtileri gösteriyorsa ne yapacağınızı açıklayacağız.

Demans, kişinin günlük görevleri ve aktiviteleri yapma becerisini azaltabilen bilişsel gerilemeyi tanımlamak için kullanılan terimdir. Bu tek bir hastalık değil, terim bir dizi koşulu kapsar. Dolayısıyla, Alzheimer gibi belirli bir türü fark edilmeden insanlara “bunama” teşhisi konmaz.

Demans hafıza, dil, problem çözme ve sosyal yetenekler gibi şeyleri etkiler. Demansın türüne bağlı olsa da, durumun bir kişinin ileriki yıllarında ortaya çıkması muhtemeldir. ABD’de ortalama başlangıç ​​yaşının 83,7 olduğu tahmin ediliyor, ancak bazı bunama türleri daha genç insanları da etkileyebilir. Örneğin erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı, insanlar 30’lu yaşlarındayken başlayabilir ve biz yaşlandıkça başlama olasılığı artmaya devam eder.

Dünya çapında, birileri her üç saniyede bir çeşit bunama geliştiriyor ve bunama ile yaşayan insan sayısının yaklaşık 20 yıl içinde ikiye katlanması (yaklaşık 100 milyona) bekleniyor.

Demansın belirti ve semptomları

Bir kişinin sahip olduğu bunama türü, özellikle erken aşamalarda nasıl etkileneceğini de belirleyebilir.

Pek çok insan hafıza kaybını ilk anlatı işareti olarak düşünür. Ancak hafıza kaybı, demansın yaygın bir ilk belirtisi olsa da, her zaman en erken semptomlar arasında değildir ve hafıza kaybı kendi başına demansın başladığı anlamına gelmez. Yaşlandıkça hafif hafıza kaybı normaldir, ancak bu demek değildir Farklı şekilde ilerleyebilecekleri için herhangi bir semptomu görmezden gelmelisiniz.

Demansın farklı insanlar için farklı aşamalarda ilerlemesi de yaygındır. Bir kişi için hafıza kaybı, bir şeylerin ters gittiğinin ilk işareti olabilir. Diğerleri için, bunamanın en erken belirtileri konuşma kalıplarında, ruh halinde veya kişilikte bir değişiklik olabilir.

Ancak bunama herkesi farklı şekilde etkilese de bunamaya neden olan hastalıklarla yaygın olarak ilişkilendirilen bazı belirtiler vardır. Siz veya sevdiğiniz biri aşağıdaki belirtilerden herhangi birini gösteriyorsa, bir tıp uzmanına görünmenin zamanı gelmiş olabilir:

Demansın bilişsel semptomları

Demans, beynin aşağıdakiler gibi belirli günlük görevleri gerçekleştirme yeteneğini engelleyebilir:

• Ortak kelimeleri sık sık unutmak veya karıştırmak
• Bir konuşmayı yazarken veya sürdürürken yeni sorunlar
• Tanıdık bir alandayken kaybolmak
• Eşyaları yanlış yerleştirmek ve onları bulmak için adımları takip etmekte zorluk çekmek
• Zaman veya yer ile karışıklık
• Problem çözme, planlama veya karar vermede zorluklar

Demansın psikolojik belirtileri

Demans ayrıca zihinsel ve davranışsal sağlık üzerinde de bir etkiye sahip olabilir ve bazen şunlara neden olabilir:

• Ruh hali veya kişilik değişiklikleri
• Anksiyete ve ajitasyon
• Depresyon
• Paranoya ve halüsinasyonlar

Demansa ne sebep olur?

Demans, sinir hücreleri hasar gördüğünde ve beyindeki bağlantıları kaybolduğunda ortaya çıkar.

Ama bu hasara veya sinir kaybına ne sebep olur?

Tek bir şey yok ve herkes için farklı olabilir. Alzheimer gibi belirli bunama türleri için genetik bir rol oynayabilir. Diğer zamanlarda, bunamanın başlamasına neden olan felç veya kafa travması gibi bir sağlık durumu olabilir.

Farklı demans türleri nelerdir?

Alzheimer hastalığı

Alzheimer hastalığı en yaygın bunama türüdür. Hafızayı ve diğer kritik bilişsel işlevleri etkileyen ilerleyici bir hastalıktır. Hafıza kaybı, kafa karışıklığı ve rutin görevleri tamamlamanın normalden uzun sürmesi genellikle Alzheimer hastalığının ilk belirtileridir.

Şu anda Alzheimer hastalığının tedavisi yoktur, ancak bazı ilaçların (kolinesteraz inhibitörleri gibi) semptomları geçici olarak iyileştirdiği gösterilmiştir.

vasküler bunama

Vasküler demans, obezite veya diyabet nedeniyle daha yüksek inme riski taşıyan kişilerde daha yaygındır. Yine de felçler vasküler demansın tek nedeni değildir. Kan damarlarına zarar veren ve beyne oksijen ve besin getirme yeteneklerini azaltan inme gibi diğer durumlar nedeniyle de başlangıç ​​meydana gelebilir.

Lewy cisimcikleri, alfa-sinüklein proteini diğer belirli protein türleri ile birleştiğinde oluşur. Bu olduğunda, bu anormal birikintiler beyindeki belirli kimyasalları etkileyerek genellikle muhakeme, hareketlilik ve davranış sorunlarına yol açabilir.

Frontotemporal demans (FTD)

FTD, 60 yaşından genç kişilerde en sık teşhis edilen bunama şeklidir. Aslında, FTD’si olanların çoğunluğunun 45 ila 65 yaşları arasında olduğu tahmin edilmektedir.

Konuşma ve davranış sorunları, özellikle FTD’nin erken evrelerinde yaygın semptomlardır. Araştırmacılar, FTD’nin kalıtsal olduğu sonucuna varamasa da, ailelerde görülür. Teşhis konulanların %40 kadarında ailede hastalık öyküsü vardır.

Huntington hastalığı

Huntington hastalığı, beyindeki sinir hücrelerinin zamanla parçalanmasına neden olan nadir bir durumdur. Genetik olarak kalıtılabilen veya aktarılabilen 4. kromozomdaki tek bir kusurlu genden kaynaklanır. Kromozom 4, bir kişinin tüm genetik kodunu taşıyan 23 insan kromozomundan biridir. Huntington hastalığının başlangıcı genellikle 30’lu veya 40’lı yaşlarındaki insanların başına gelir ve hareket, düşünme ve zihinsel sağlıkla ilgili sorunlara yol açabilir.

Diğer demans türleri

• Creutzfeldt-Jakob hastalığı
• Karışık bunama
• Parkinson hastalığı demansı
• Korsakoff sendromu
• Posterior Kortikal Atrofi
• Normal Basınçlı Hidrosefali

Yaş, hem erkekler hem de kadınlar için en büyük risk faktörüdür. Ve yaşlandıkça, semptom geliştirme olasılığımız o kadar artar – 65 yaşın üzerindeki her 14 kişiden birinde bunama vardır.

Ayrıca, Down sendromlu veya ailede bunama öyküsü olanlar da yüksek risk altındadır. Diğer risk faktörleri arasında aşırı alkol kullanımı, diyabet, sigara, uyku apnesi, vitamin ve beslenme eksiklikleri ve egzersiz eksikliği sayılabilir.

Demans nasıl teşhis edilir?

Kesin bir teşhise varmak için doktorlar hastanın sağlık geçmişi hakkında bilgi edinmek isteyeceklerdir. Bilişsel soru-cevap tarzı testler, doktorların hastanın düşünme, muhakeme, yönelim ve dikkat becerilerini daha iyi anlamalarına da yardımcı olabilir. Nörolojik testler dil, hafıza, hareket ve denge becerilerini değerlendirmede yardımcı olabilir.

Semptomların başka sağlık durumlarından kaynaklanıp kaynaklanmadığını belirlemeye yardımcı olmak için kan testleri ve gelişmiş beyin görüntüleme testleri de istenebilir.

Alzheimer hastalığı ve ilgili bozukluklar gibi durumları teşhis etmek zor olabilir. Doktorlar, hastalıkla ilişkili tipik beceri ve işlev kaybını izleyen ince işaretler ve kalıplar aramalıdır.

Doktorlar bunama teşhisi koyduğunda, önce anormal tiroid fonksiyonu veya vitamin eksikliği gibi altta yatan bir durumun semptomlardan sorumlu olup olmadığını öğrenmek isterler. Yeterince erken teşhis edilirse bazı semptomlar tedavi edilebilir.

Ben veya sevdiğim biri demans semptomları yaşıyorsa ne yapmalıyım?

İşlerin kendi kendine düzelip düzelmediğini görmek için bir süre beklemek isteyebilirsiniz, ancak mümkün olan en kısa sürede bir doktora görünmenin avantajları olabilir, örneğin:

• Semptomları azaltmaya yardımcı olabilecek tedavi seçeneklerine erişim
• Belirli bunama türleri (Alzheimer gibi) ile daha önce teşhis konması, tedavinin daha iyi sonuç verme olasılığını artırır.
• Klinik deneylere katılmak için daha fazla fırsat. (Hafıza ve Yaşlanma Merkezi’nde özel denemelerimiz var. Birinin uygun olup olmadığını görmek için doktorunuz sizinle birlikte çalışabilir.)
• Gelecek için plan yapmak için ek süre

Bu nedenle, siz veya sevdiğiniz biri semptomlar yaşıyorsa hemen kontrol ettirin. Birinci basamak doktorunuzla randevu alarak başlayın. Veya zaten bir nöroloğunuz varsa, iletişime geçin ve bir ziyaret planlayın.